Verleid de elektrische rijder van de toekomst

Dat snelladen langs de snelwegen in de landen om ons heen nu wel probleemloos gaat heb je waarschijnlijk al meerdere malen gelezen. Ook dat je in het buitenland nog wel eens verrast kunt worden door connectietarieven oftewel kleefboetes.

Sommige EV rijders van het eerste uur roepen nog wel eens dat laadplekken geen parkeerplaatsen zijn, dat je deze plekken niet al te lang bezet mag houden en je de auto moet verplaatsen zodra de accu vol is. Het liefst binnen een half uur of een uur. Zij herinneren zich waarschijnlijk nog de stress van een kleine actieradius en aankomen met een lege accu. Het aantal laadpunten was dun gezaaid en snelladers waren ook nog lang niet overal in de buurt te vinden.

Toekomst van laden

Momenteel is slechts een paar procent van alle auto’s elektrisch. Die rijders hebben daar meestal bewust voor gekozen, misschien mede geholpen door wat financiële prikkels. Willen we het aantal elektrische auto’s en laadinfrastructuur toe laten nemen, dan moeten we nieuwe rijders verleiden. Elektrisch rijden moet comfortabeler worden dan rijden op brandstof.

Hoe doen we dat niet

De primaire reactie bij drukte aan de laadpalen is vaak het introduceren van connectietarieven: een bedrag per minuut dat start nadat de accu is volgeladen, en soms al meteen na het inpluggen. Met een beetje geluk geldt dat tarief ’s nachts niet, maar als dat alleen tussen 23.00 en 7.00 is, dan dien je alsnog je auto te verplaatsen op een moment dat je helemaal nog niet wilt gaan rijden. Het verwijt als je dat niet snel genoeg doet is dan vaak ‘asociaal’, ‘ga dan niet laden’ of ‘neem een lader op eigen terrein’. Begrijpelijk vanuit de persoonlijke ervaring dat je hierdoor zelf niet kunt laden, maar het helpt de transitie en groei niet. De brandstof rijder zal geneigd zijn te zeggen “dan maar liever tanken, want geen zin in dit gedoe.”

Wil je groei van het aantal elektrische auto’s en daarmee ook het aantal laadfaciliteiten, dan moeten we met z’n allen gaan zeggen dat het oké is om langer aan een paal te staan dan dat het duurt om op te laden. Laden op een bestemming moet het gemak dienen als extra service om weer met een volle accu te vertrekken, zonder dat het extra stress of torenhoge kosten oplevert.

Zit je in een hotel, zwembad, sauna, restaurant, pretpark, natuurgebied of andere plek waar je niet dagenlang blijft dan wil je tussendoor je auto niet hoeven te verplaatsen. Maar ook niet als je bij een veerhaven of luchthaven parkeert voor een vakantie. En ook niet als je in de buurt van je huis aan het opladen bent, om 8:00 wilt vertrekken maar om 7:00 eerst nog even je auto moet verplaatsen.

Mindshift

Dit probleem is in eerste instantie een mindshift, want op de meeste plekken zijn er inmiddels vele laders en anders is er in de buurt altijd wel een snellader te vinden. Laten we accepteren dat niet iedereen zo betrokken is bij elektrische mobiliteit dat ze bereid zijn continu de laadvoortgang in de gaten te houden om daarna naar buiten te rennen. Tegelijkertijd blijft het wel een sociale aangelegenheid om een laadpaal niet langer dan nodig en redelijkerwijs verwacht kan worden te bezetten.

Redelijkerwijs hangt af van de locatie. Bij dagrecreatie is dat voor de gehele verblijfsperiode, in een hotel moet je tenminste tot de uitchecktijd kunnen staan, in een woonwijk moet je zonder haast wakker kunnen worden en ontbijten en op werklocaties is een autodans halverwege de dag ook zonde van de tijd.

Het aantal laadpunten moet op deze behoefte worden afgestemd. Het laadvermogen ook. Als je langer staat kan het laden ook langer duren en heb je voor meer laadpunten niet zoveel netcapaciteit nodig. En is er eens geen laadpunt meer beschikbaar, dan is een snellader vaak niet meer ver weg.

Stabilisatie stroomnet

Zoveel mogelijk auto’s verbonden aan een laadpunt heeft in de toekomst nog een voordeel: al deze auto’s kunnen het stroomnet helpen stabiliseren. De momenten van laden kunnen beter aangepast worden aan de beschikbaarheid van energie. Op termijn zullen auto’s ook in staat zijn tot terugleveren op momenten van tekorten. Als er maar genoeg auto’s aangekoppeld zijn, is een klein percentage van de accu beschikbaar stellen al genoeg.

Ultra-snelladers vergelijken met tankstations, AC laders met parkeerplaatsen (voor beperkte tijd)

Net als bij een tankstation is een ultra-snellader juist wel een plek waar je in de buurt van je auto blijft. Wachten tot de accu weer tot 80% vol zit en weer doorrijden. Wanneer het druk is bij een snellader en alles laders bezet zijn heb je wel de (sociale) verplichting de plaats zo snel mogelijk weer vrij te maken. Net als gebruikelijk bij een tankstation.

Naast de ultra snelladers langs doorgaande wegen ontstaat er een nieuwe categorie snelladers: bij kortparkeer locaties. Denk aan supermarkten, bouwmarkten, (fastfood)restaurants en andere plekken waar je doorgaans maximaal een half uur tot een uur verblijft. Het laadpark van de foto (Sortimo Innovationspark) heeft bijvoorbeeld ultra-snelladers van 300 kW voor als je snel weer door moet, maar ook een heleboel 35 kW snelladers en 22 kW AC laders. Speciaal bedoelt- en ideaal voor als je wat langer wilt tafelen zonder tussendoor de auto te hoeven verplaatsen.

AC laders op andere plaatsen kun je het beste beschouwen als parkeerplaatsen voor een beperkte tijd, vergelijkbaar met het doel van een blauwe zone. Die tijdsduur is daar doorgaans beperkt en bedoelt ter doorloop van de parkeerplaatsen. De tijd is dan wel afgestemd op het beoogde parkeerdoel van zo’n plaats.

De elektrische rijder van de toekomst moet verleid worden het gemak van brandstof tanken in te ruilen voor het gemak van een volle accu bij vertrek. En zijn alle laadpalen onverhoopt een keer allemaal vol, dan is een snellader nooit ver weg.

De tarieven voor snelladen zullen naarmate de concurrentie en het gebruik groeit dalen in prijs per kWh. AC laadpalen zullen moeten concurreren op gemak én prijs. Wanneer de (kans op een hoge) prijs te hoog is, zullen ze steeds meer gemeden worden.

Mijn ervaring

Omdat mijn auto een best forse accu heeft laad ik vooral op vakanties aan publieke laders. Dat is meestal in het buitenland. Het is daar haast elke keer een gedoe om een AC lader aan de praat te krijgen. Ik kom daar uit voorzorg in ieder geval nooit met een lege accu aan. En dan is het ook nog maar de vraag wat de uiteindelijke kosten worden. Ik kies dus steeds regelmatiger een snellader. Iets duurder, maar het scheelt alsnog tijd en frustratie. Daar werkt het meestal meteen en soms is het nog goedkoper ook.

Op doorreis stoppen we ook regelmatig voor een lunch of diner. Daar is het meermaals voorgekomen dat het laden eerder klaar was dan wij. Zijn er genoeg vrije laders dan liet ik de auto even staan. Wanneer alles bezet was dan verplaatste ik uiteraard de auto. Rondom restaurants is een 25-50 kW DC lader dus zo gek nog niet.